GTHN - Chúng ta thường nghĩ rằng “sáng tạo” là một cụm từ đặc quyền
dành riêng cho lĩnh vực nghệ thuật. Rất nhiều người đã tỏ ra buồn bã
khi nói với tôi rằng họ không hề có khả năng sáng tạo với hàm ý là họ
không thể trở thành họa sĩ, ca sĩ hay nhà văn được. Đúng là chỉ có
những người có năng khiếu thiên bẩm mới có thể hoạt động trong
lĩnh vực nghệ thuật, tuy nhiên tất cả chúng ta khi sinh ra đều có khả
năng suy nghĩ một cách sáng tạo.
Thế giới trẻ thơ là nơi phản ánh sự sáng tạo một cách rõ nét nhất.
Ai trong chúng ta cũng đã trải qua thời thơ ấu với vô số những trò
nghịch ngợm đầy sáng tạo, thế nhưng điều gì đã khiến những khả
năng sáng tạo ấy ngừng lại? Ai đã giam tất cả những ý tưởng mới lạ
của chúng ta vào chiếc hộp nhỏ và bảo: “Bạn chỉ được suy nghĩ trong
phạm vi của chiếc hộp này thôi!”?
Tôi vẫn còn nhớ lúc cô giáo của Marita - con gái của chúng tôi -
gọi điện thông báo cho tôi biết việc Marita đã tô màu tím cho mái tóc
của tôi trong giờ tập vẽ về gia đình. Cô giáo đã lý giải sự việc này dưới
góc độ tâm lý và đã yêu cầu Marita phải sửa tóc tôi lại thành màu nâu
đúng như thực tế. Nhưng khi tôi hỏi Marita thì câu trả lời của con bé
thật là đơn giản: “Tại vì... con quên mang bút chì màu nâu đến lớp!”.
Chúng ta thường hay nói: “Vì anh mà ước mơ của tôi đã tan
thành mây khói!” hay “Anh đã làm tôi mất đi niềm cảm hứng!”. Đôi
khi những lời nói này lại là cái cớ để chúng ta biện hộ cho việc không
theo đuổi mục tiêu đến cùng hay lý giải cho việc giảm đi lòng nhiệt
tình đối với công việc. Nhưng trong nhiều trường hợp, ước mơ đúng
là bị “tan thành mây khói” bởi sự sáng tạo đã không được chấp nhận.
Tôi nhớ đến câu chuyện của Daryl – một người bạn của con gái
tôi. Khi Daryl học lớp 6, cậu bé đã sáng tác một bài thơ cho lớp tiếng
Anh. Daryl hoàn thành bài thơ với niềm vui sướng tột độ khi khám phá ra mình có khả năng sáng tác. Daryl đã chuyền bài thơ ấy cho các
bạn xem một cách đầy tự hào rồi nôn nóng chờ đợi lời nhận xét của
cô giáo. Thế nhưng bài thơ ấy được điểm rất kém. Vô cùng buồn bã và
bất ngờ, Daryl thu hết can đảm đến gặp cô giáo hỏi lý do và được giải
thích rằng vì bài thơ quá xuất sắc nên cô cho rằng Daryl đã sao chép
từ đâu đó. Daryl tâm sự với tôi: “Từ trước đến giờ, chưa bao giờ con
sao chép bài của ai cả. Đó là bài thơ do con tự sáng tác nhưng cô giáo
vẫn không chịu tin. Lúc đó con không hề phản đối cô giáo, nên có lẽ
cô giáo nghĩ rằng con đã thừa nhận sai lầm”. Tuy nhiên, kể từ đó, tôi
biết Daryl không còn có thể yêu quý cô giáo ấy nữa đồng thời cũng
mất đi nguồn cảm hứng để sáng tác trong rất nhiều năm sau đó.
***
Bạn hãy hình dung thời điểm bạn chuẩn bị tắm. Khi chưa mở
nước, bồn tắm trống rỗng và bạn có cảm giác hơi lạnh. Bạn sẽ bắt đầu
thấy ấm dần lên khi mở nước và điều chỉnh nhiệt độ thích hợp. Bồn
tắm sẽ trở nên hấp dẫn hơn khi bạn đổ vào nước một ít xà phòng tắm
loại có bọt. Mùi hương dịu dàng lan tỏa sẽ làm bạn thấy hưng phấn,
nhưng tuyệt vời nhất vẫn là việc ngắm nghía những chiếc bong bóng
xà phòng lớn dần lên. Từ những chiếc bong bóng bé xíu, chúng tăng
dần thành một núi những chiếc bong bóng lớn. Nước càng mạnh,
bong bóng lại càng lớn hơn. Rồi chúng ta lại thêm một vài giọt tinh
dầu có hương thơm quyến rũ. Đến lúc này thì khó mà cưỡng lại được
việc đắm mình thư giãn trong làn nước ấy.
Nhưng điều gì sẽ xảy ra nếu khi bạn vừa bước vào bồn tắm thì
chuông điện thoại lại reo? Lúc đầu có thể bạn vờ như không nghe
thấy nhưng rồi chuông vẫn tiếp tục reo làm bạn đành phải rời bỏ
những chiếc bong bóng xà phòng ấm áp trong chốc lát. Khi nghe điện
thoại xong, bạn vừa dợm bước vào phòng tắm thì chuông cửa lại inh
ỏi. Sau khi nhận những hóa đơn, bạn vẫn còn muốn tắm nhưng nhìn
lại đồng hồ thì đã đến giờ chuẩn bị bữa tối cho gia đình. Khi mọi việc
đã hoàn tất, bạn trở lại bồn tắm thì nước đã nguội lạnh, những bong
bóng xà phòng đã tan, mùi thơm quyến rũ cũng không còn. Nhưng
như vậy không có nghĩa là mọi việc đã kết thúc. Khi bạn vặn nước
mạnh trở lại, thì dưới áp lực của nước, các bọt bong bóng mới lại bắt
đầu xuất hiện. Nước lại ấm dần lên. Bạn sẽ vẫn tiếp tục được thưởng
thức làn nước ấm áp, thơm dịu.
Khả năng sáng tạo của chúng ta cũng tương tự như những chiếcbong bóng xà phòng ấy, nếu bị kìm hãm, bỏ mặc thì nó sẽ chết dần đi;
nhưng nếu được nuôi dưỡng trong một môi trường thuận lợi thì nó
sẽ đơm hoa kết trái. Sự động viên càng lớn thì khả năng sáng tạo càng
được phát triển. Điều gì sẽ xảy ra nếu chúng ta không khuấy động
nước, không nuôi dưỡng những chiếc bong bóng xà phòng? Sau một
thời gian, những chiếc bong bóng ấy sẽ tan biến và chúng ta chỉ còn
lại một bồn tắm đầy nước lạnh với vài chiếc bong bóng nhỏ xíu rải rác
đây đó. Nhưng bạn đừng thất vọng. Bạn vẫn có thể mở lại vòi nước,
vẫn có thể làm cho bong bóng lại xuất hiện. Có thể chúng không lớn
và nhiều như trước đó, nhưng chắc chắn chúng sẽ trở lại một lần nữa.
Khi bạn còn nhỏ, những ý tưởng sáng tạo của bạn có được khích
lệ và được phép thể hiện hết mình không? Hay bạn bị cười nhạo, bị
ngăn cản để rồi những bong bóng ước mơ của bạn dần tan biến? Tôi
muốn giúp các bạn mang những bong bóng ước mơ ấy trở lại cuộc
sống. Tôi muốn nói với các bạn: “Hãy dám ước mơ”.
Theo nội dung của cuốn sách Dám Ước Mơ của nữ tác giả Florence Littauer
